friedrich wilhelm nietzsche'nin en bilindik aforizmasıdır. bunun yanında çok tartışılabilecek bir laftır. genellemenin mantığına inildiğinde, genelleme yapmanın dünyayı basite indirgemek olduğu görülmektedir. pek tabii, genellemelerin doğru olduğunu ispatlamak imkansıza yakındır ve bunun yanında, doğru oldukları ya da olmadıkları ispatlanamadığından, genellemelere yanlış demek de aynı derece imkansızdır. yine de genellemelerin dünyayı 'basit ve anlaşılır' hale getirmek amaçlı yapıldığı göz önüne alınırsa, yüzeysel tartışmalarda genelleme yapmak gayet mantıklıdır.
"genellemeler olmadan dünyayi insanlara anlatmak imkansızdır." lafıyla poincare de tam olarak demek istediğimi anlatmıştır. bütün kedilerin kuyruğu vardır önermesi belki ispatlanamaz, ama hayatı sıradan bir insana öğretmeye çalışırken, onun bu önermenin ispatına bakmayacağı ve genelin gerçekten de kuyruklu olduğu gerçeğine dayanarak önesürülebilinir.
bunun dışında da, bu "bütün genellemeler yanlıştır." * önermesiyle karşılaşmamak için cümlelerimize "bütün, tüm, her..." gibi kelimler yerine " çoğu, genelde..." gibi olasılık içeren kelimelerle başlamalıyız.
şükela: tümü
|
bugün
başlıkta ara