köroğlu

açık konuşmak gerekirse, yüz bin hollywood kahramanını sikertebilecek türk kahramanı sıfatını sonuna kadar hak eder. birincisi, anadolu gibi isyanın minimum olduğu bir mekanda düzen bozulunca bozanları düzme yoluna girmiş bir halk kahramanıdır. öyle gavur ağızıyla ince l harfli "halyk" değil, bildiğin ruşen abi.

taşaklıdır. eşkıyayı toplar adam eder. yoldan geçen, kıt kanaat geçinen tüccara, kobiye, anadolu kaplanına dalaşmaz. baç dediği haracını kan emici bezirgandan, sömürücü barondan keser. bunu bile yaparken adaletli davranır. kendine yetenden fazlasını almaz. fukaraya para saçar.

delikanlıdır. aman diyene vurmaz. yiğitçe dövüşene hakkını verir. nadiren yenilir, yenilse dekarşısındaki yiğidi över. nadiren yenilir dediysek bilinen tek örneği kiziroğlu mustafa bey.daha da kralını tanımaz. tüfeği sevmez. düşmanının göz bebeğine bakarak çarpışır.

sonuç olarak, bir erk, bir kudret manifestosudur. halkın ilham kaynağıdır. yarın savaş çıksa binlerce askerin aklının bir köşesinde genç osman ve kiziroğlu mustafa bey ile o savaşta can bulacak, meydan meydan binler olup her pusuda at koştururacaktır.

neyse;

kimliğiyle ilgili iki ayrı tartışma var. birincisi, 16 ve 17'nci yüzyılda yaşadı. yeniçeri ocağından yetişen bir şair. 1578-1590 arasındaki osmanlı-iran savaşlarına katıldı. bir tür ordu şairidir. diğeri ise balkanlar'dan orta asya'ya kadar geniş bir alana yayılmış destansı ve türkülü halk öyküsündeki karaman köroğlu. ikinci köroğlu, bolu gerede çevresinde yaşadı. asıl adı ruşen.

devlete karşı ayaklandı. sivas-tokat yolu üzerindeki çamlıbel'e yerleşip eşkıyalık yaptı. ama adil bir eşkıya idi. bir başka söylentiye göre de, bolu beyi'nin seyisi yusuf'un oğlu ruşen ali asıl köroğlu'dur. bolu beyi, babası yusuf'un gözlerine mil çektirdi. ruşen ali, babasını sağaltmak için aras ırmağı'na götürdü. ama ilaç olacak köpükleri kendisi içip yiğitlik ve şairlik gücü kazandı. çamlıbel'e yerleşip babasının intikamını almak üzere bolu beyi'ne savaş açtı.

köroğlu hikayesi, azerbaycan, iran, türkmenistan, özbekistan, kazakistan ve balkanlar'da da bilinir. yeniçeri aşığı köroğlu'nin şiirleri dil ve anlatım bakımından öykü kahramanı köroğlu adına söylenen şiirlerden çok farklıdır. köroğlu ile ilgili ilk araştırmayı pertev naili borotav yaptı. cahit öztelli'nin de köroğlu-dadaloğlu ve kuloğlu adlı yayınlanmış bir araştırması var.